Hüznün, çoğu kez şiirsel bir şekilde ifade edildiği, gündelik yaşamın basitliğinin kimi estetik dokunuşlar eşliğinde neredeyse birebir perdeye yansıtıldığı bir sinemadan, hatırladığımız kadarıyla hiç komedi türünde yapıtlar izlememiştik. Bu açıdan ‘Ben Salvador Değilim‘, İran sinemasının değişik bir örneği olmuş.

Film, herkesin yapması gereken bir şeyi (bulduğu para dolu çantayı sahibine beklemeden iade etmiş, paranın sahibinin gönderdiği para ödülünü de reddetmiştir) yapan bir öğretmenin, ülke TV’lerince kahraman ilan edilmesinden sonra yaşadıklarını anlatıyor.

Eşiyle birlikte kanal kanal dolaşan Nasır, nihayetinde bir Brezilya seyahati kazanıyor. Bu ödülü de reddetmek üzereyken eşi İlham’ın ısrarıyla çift, küçük kızlarıyla birlikte Güney Amerika’ya yollanıyor. Lakin burada kültür ve inanç farklarından dolayı problem yaşamaya başladıkları noktada, Angela adlı bir kadının Nasır’ı eski sevgilisi Salvador’a benzetmesiyle işler daha da sarpa sarıyor.

‘KONUK OYUNCU’ RİVALDO’

‘Ben Salvador Değilim‘, kimi bölümleri itibariyle bir hayli sempatik, yer yer de komik ama senaryo çok zayıf. Öte yandan film, İran’ın muhafazakâr insan prototipiyle yüzleşmeyi, evrensel sulardaki zorluklarına vurgu yaparak naifçe de olsa belli noktalarda başarmış. Brezilya’nın eski futbol yıldızlarından Rivaldo’nun da şöyle bir göründüğü ‘Ben Salvador Değilim‘, İran’da üç milyona yakın seyirci tarafından izlenmiş.

Uğur Vardan, Hürriyet

İran sinemasının festivaller dolayısıyla genelde farklı yani politik ve hüzünlü tarafına daha hakim olduğumuz aşikar ama birkaç yıl evvel Van’da yapılan İran Filmleri Festivali’ne katıldığımda İran sinemasının korku, komedi ve aşkla harmanlanmış ve ülke içinde fazlaca izlenen popüler filmlerini izleme imkanı bulmuştum. Ben Salvador Değilim (I am not Salvador) de bu malzemeyi kullanarak komedi yapmaya soyunan filmlerden.

İran – Brezilya ortak yapımı olan filmin büyük kısmı Brezilya’da geçiyor ama klasik Brezilya görüntülerinin yanından yöresinden geçmeden, belirli mekanlarda işi bitirmişler demek doğru olur. Zaten filmin komedisi yani beslendiği kaynak günahlar ve haram üzerinden gidiyor. Yani ‘seks satar’ın başka bir yorumuyla karşı karşıyayız: ‘Seksten kaçar’! Sürekli kadınlardan, onların kendisine dokunacaklarını düşünüp gerilen bir adamın dramı demek de doğru olur hikayeye. Ama film bir yandan da kendi ülkesinde abartılan din olgusuyla da dalgasını geçer gibi. Yani sürekli korumacı, baskıcı ve temkinli davranan bir adamın eğlenmeye çalışması bile trajik duruyor.

Filmin konusuna kısaca değinecek olursak; Naser ülkesinin dini koşullarını fazlaca sahiplenmiş bir adam. Bir gün yaptığı bir iyilik dolayısıyla Brezilya tatili kazanıyor. karısı Elham ve kızı Sogol ile yollara düşen Nasır’ın başına bir benzerlik (Brezilyalı Salvador) dolayısıyla gelmeyen kalmıyor. Angela isimli Brezilyalı kadının kendisini terk eden kocasına fazlaca benzeyen Nasır yalanlar dolanlar ve günahlar arasında bir maceranın içinde buluyor kendisini. Öncelikle hikaye dediğimiz gibi zıtlıklardan ilham alıyor ve orta karar bir komedi dozu taşıyor. Manuçehr Hadi imzası taşıyan filmin bir diğer özelliği de yönetmenin eşi Yekta Nasır’ın da filmde rol alması. Hatta yönetmenin diğer filmlerine baktığımızda Nasır’ın yönetmenin bir numaralı oyuncusu olduğunu görüyoruz. Nasır’ı canlandıran Rıza Attaran da İran’ın tanınan oyuncularından ve aynı zamanda yönetmenlik yapıyor…

Banu Özdemir

Ben Salvador Değilim (2016) filminin özeti: “Nasır” orta yaşlı inançlı bir öğretmendir. “İlham” isimli eşi ve “Sügul” isimli bir kızı vardır. Bir gün para dolu bir çanta bulur ve çantayı sahibine hiç beklemeden iade eder. Paranın sahibi Nasır’ın bu güzel davranışı karşısında ona bir para ödülü gönderir ama Nasır onu da iade eder ve bunun ardından bir televizyon kanalı onu ve eşini olayı anlatmak üzere programa konuk eder. Nasır’ın eşi İlham sürekli başka bir kadını rüyasında gördüğünü Nasır’a anlatır ancak Nasır bu rüyalara bir anlam verememektedir.

Bir gün Siyamek isimli bir turizm acente yetkilisi Nasır ile temas kurar ve onlarla özel bir konuyu görüşmek üzere kahvaltıya davet eder ve acentesinin bu davranıştan dolayı ona ailesiyle birlikte bir haftalık bir Brezilya seyahati hediye ettiğini açıklar. Nasır önce bu teklifi kabul etmez ancak eşinin ricası üzerine kabul eder.

Nasır ailesiyle birlikte Brezilya’ya gider ancak seyahatin daha başında oradaki kültür farklılıklardan dolayı huzursuzluk duymaya başlar. Ailesiyle birlikte otele yerleştikten sonra Siyamek ile birlikte sahile gider ve dolaşırken “Angela” isimli Brezilyalı güzel bir kız tarafından kovalanır. Nasır kızdan kaçarken eli yüzüne çarpar ve kız ondan şikâyetçi olduğunu sahil polisine anlatır. Nasır neden kız tarafından kovalandığını bilmemektedir çünkü kızın eski nişanlısı olan Salvador’a olan benzerliğinden habersizdir.

Angela bir şartla ona olan şikâyetinden vaz geçeceğini söyler. Angela’nın eski nişanlısı olan “Salvador” onu kandırmış ve onu paralarını alarak kaçmıştır. Angela Nasır’dan kısa süreliğine büyükannesinin önünde Salvador’un rolünü oynamasını ister çünkü büyükannesi hasta ve ölmek üzeredir ve Angela’nın evlenmesi şartıyla büyük mirası ona vereceğini söz vermiştir.

Naser Angela’nın şartını kabul eder ve ailesinin yanına otele döner. Ertesi gün ailesiyle birlikte hayvanat bahçesine gezmeye gider ancak Siyamek ve Angela ile karşılaşır. Eşi Angela’yı görür ve onların neden Nasır’ı aradıklarını sorar ancak Nasır olayı geçiştirir ve onlarla Angela’nın büyükannesini karşılamaya gider. Eşi olaya bir anlam verememiştir ve kızıyla birlikte otele döner.

Nasır Salvador’a benzemek için saçını traş eder ve onun gibi giyinerek Angela ile birlikte onun büyük annesini karşılamaya gider. Nasır Portekizce bilmediğinden ses tellerinin hasta olduğunu ve konuşamadığını ima etmek zorundadır. Büyük anneyi karşıladıktan sonra onlardan ayrılır ve otele döner.

Nasır otele döner ancak yeni kıyafeti ve saç traşıyla eşi ve kızını şoke eder ancak olayı eşine anlatmaz ve sadece bir hayır işi için böyle yaptığını söyler. Nasır uyurken eşi İlham onun elbiselerini inceler ve bir ruj lekesi görür ve Nasır’ı uyandırarak gördüğü rüyaların nedenini anladığını ve Nasır’ın onu aldattığını haykırarak söyler.

Nasır eşine onu yanlış anladığını ve böyle bir şeyin kesinlikle olmadığını kızgınlıkla anlatmaya çalışır ancak İlham ona çok kızgın olduğundan ona küser. Nasır bütün detayları eşine anlatması için Siyamek’i arar ve onlarla buluşma ayarlar.
Siyamek İlham’a her şeyi anlatır ve konu aydınlanır ancak artık bu yardım için Nasır’ın eşi İlham da olaya katılmak zorundadır.

Bu arada Siyamek aslında Angela’ya aşıktır ve onunla evlenmek ister ve bunu da Nasır ve eşine anlatır. Dans öğretmeni olan Angela’nın kimsesi yoktur ve kimsesiz çocukları barındıran bir okul için öğretmenlik yapmaktadır ve o büyük annesinden o parayı da okulun kapanmaması ve devam etmesi için almayı çalışıyor ancak büyük annesinin evlenme şartından dolayı bunu ona söyleyemiyor.

Büyük anne Nasır ve eşini yemeğe davet eder. Nasır eşini kız kardeşi olarak ve Angela da Siyamek’i şoförü olarak tanıtmıştır. Büyük anne bir televizyon programının düzenlediği davet için Nasır ve Angela’nın da katılmasını ister ancak Nasır’ın sahneye davet edilmesi üzerine Nasır tüm gerçeği anlatır. Gerçeklerden etkilenen büyükanne çok etkilenir ve çeki Angela’ya verir ve böylece okul kapanmadan faaliyetine devam eder. Finalde Dünyaca ünlü Brezilyalı Rivaldo okula gelir ve yardımın yanı sıra çocuklara futbol topları hediye eder. Nasır ailesiyle birlikte ülkesine döner ancak havalimanında yine başka bir kadın tarafından Salvador’la karıştırılır ve kovalanır.

Türkiye’de Gösterim Tarihi: 15 Temmuz 2016
Türü: Komedi
Yapım Yılı: 2016
Süre: 88 dk.
Yönetmen: Manuçehr Hadi
Senaryo: Rıza Maksudi
Görüntü Yönetmeni: İbrahim Ğafuri
Müzik: Emir Tevessüli
Oyuncular: Rıza Attaran, Yekta Nasır, Carol Vidotti, Rivaldo Ferreira, Bri Fiocca, Mehdi Mihrabi..

Nilgün Özcan

“Nasır” orta yaşlı inançlı bir öğretmendir. “İlham” adlı eşi ve “Sügul” adlı bir kızı vardır.

Nasır birgün para dolu bir çanta bulur ve çantayı sahibine asla beklemeden iade eder. Paranın sahibi Nasır’ın bu güzel davranışı karşısında ona bir para ödülü gönderir fakat Nasır onu da iade eder. Bunun arkasından bir tv kanalı onu ve eşini vakayı anlatmak suretiyle programa konuk eder. Sonra bir de Brezilya seyahati kazanırlar.

Sadece seyahatin daha başlangıcında oradaki kültür farklılıklardan dolayı huzursuzluk duymaya adım atar. Orada Angela adlı genç hanımla yanlışlıkla tanışan Nesır’ı Angela eski sevgilisi Salvador sanmaktadır. Nasır kendisinin Salvador olmadığını kanıtlamak için kılı kırk yarar.

Ben Salvador Değilim (2016), güzel bir İran komedisi.

İyi seyirler.

Beyaz Perde

Her ülke sinemasında olduğu gibi İran sinemasının da yerele hitap eden, gişe hedefli filmleri var. “I am not Salvador” (Ben Salvador Değilim) de bu türün ülkemizde vizyona giren nadir örneklerinden.

Yurtdışına pazarlanabilmiş olması, filmin vasatın üstü olduğunun göstergesi, İran – Brezilya ortak yapımı olmasıyla yurtdışındaki izleyiciyi de hedeflediğini bir anlamda belirtiyor film. Zaten aksi ithalatçı firmanın dikkatsizliği, özensizliği ya da başarısızlığı olarak yorumlanırdı.

“I am not Salvador” İranlı tutucu bir ailenin yurt dışı, Brezilya macerasını anlatan bir komedi. Yerele hitap eden kısmında İran’daki günlük hayattan, kendi içindeki çatışmalardan, abartılı kaçan tutucu tutumun sonuçlarından espriler yakalarken; genel izleyiciye yabancıların İran hakkındaki ön yargılarından hareket ediyor. Filmin ana karakteri Nasır da özellikle Müslümanlığa ön yargıyla yaklaşıp ondan nefretle karışık korkan kesimin kafasındaki İranlı. Tabi İranlı izleyiciyi sinirlendirmemesi için de ayrıca inançlı, onurlu ve iyi biri.

“I am not Salvador” yer yer kahkahaya boğan ve Türkiye’yi anımsatan davranışlar da içeren 88 dakikalık eğlenceli bir komedi. Nasır karakteri ne kadar abartılı da olsa, yerli komedilerdekine benzer mesajlı ve aşırı mutlu sonuyla fazla klişe de gelse keyifli. Özellikle yerli yönetmen ve yapımcılar izlemeli. Biraz üstlerine alınıp işlerini bu seviyeye çıkarsalar bile yeter, en azından ilerleme kaydetmiş oluruz.

Mert Tanöz – Ters Ninja